Άγιο φως - Μαρτυρία προσκυνητού και λίγα σχόλια

Άγιον Φως 2018 (photo από την σελίδα στο facebook του Πατριαρχείου)

Στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων διαβάζουμε για το άγιον φως :
Συμβολίζει, ἀλλὰ καὶ ἀποδεικνύει περιτρανῶς τὸ Μέγα Μυστήριον τῆς ἐκ νεκρῶν Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μᾶς γεμίζει αἰσθήματα πνευματικῆς, ψυχικῆς καὶ θρησκευτικῆς ἀνατάσεως. Αἱ καρδίαι ὅλων χτυποῦν ἀπὸ πίστιν, θαυμασμὸν καὶ ἐλπίδα διὰ τὸ Μέγα μυστήριον τῆς Ζωῆς. Πρόκειται διὰ ἀληθινὸν θαῦμα, τὸ ὁποῖον δὲν χωρᾶ καμιὰν ἀμφισβήτησιν.

Τὴν 12ην μεσημβρινὴν ὁ Ὀρθόδοξος Πατριάρχης τῶν Ἱεροσολύμων συνοδείᾳ Ἀρχιερέων καὶ ἄλλων Κληρικῶν φθάνει εἰς τὸ Πατριαρχεῖον. Εἰσέρχεται εἰς τὸ Ἅγιον Βῆμα τοῦ Καθολικοῦ καὶ οἱ ἑτερόδοξοι παίρνουν τὴν ἄδειαν διὰ νὰ λάβουν μέρος εἰς τὴν Τελετήν. Κατόπιν οἱ Ἀρχιερεῖς καὶ Κληρικοὶ ντύνονται μὲ ἄμφια καὶ ὁ Πατριάρχης μὲ τὴν πλήρη Ἀρχιερατικὴν στολήν. Ὁ Πατριάρχης ἡγεῖται τῆς πομπῆς, ἡ ὁποία ξεκινᾶ ἀπὸ τὸ Ἅγιον Βῆμα τοῦ Καθολικοῦ καὶ βαδίζει τρεῖς φορὰς πέριξ τοῦ ἱεροῦ Κουβουκλίου ὑπὸ τῶν ἤχων τῶν ψαλμωδῶν, οἱ ὁποῖοι ψάλλουν τὸ «Τὴν Ἀνάστασίν σου Χριστὲ Σωτήρ...».
 
Εἶναι ἀναγκαῖον νὰ τονίσουμε ὅτι οἱ ἑτερόδοξοι ἔχουν προκαταβολικῶς ἐρευνήσει ὅλον τὸ ἐσωτερικὸν τοῦ ἱεροῦ Κουβουκλίου, διὰ νὰ πιστοποιήσουν ὅτι δὲν ὑπάρχει ἀναμμένον κανδήλιον ἢ ἄλλη πηγὴ φωτὸς. Μετὰ τὴν λιτανείαν ὁ Πατριάρχης ἵσταται ἔμπροσθεν τῆς θύρας τοῦ Ἁγίου Κουβουκλίου, ἀφαιρεῖ τὰ ἄμφια καὶ περιμένει μὲ τὸ στοιχάρι, πετραχήλι καὶ τὴν ζώνην. Οἱ ἑτερόδοξοι κάνουν ἔρευνα διὰ νὰ βεβαιωθοῦν ὅτι ἐπάνω του δὲν ἔχει κάτι, τὸ ὁποῖον θὰ ἠδύνατο νὰ δημιουργήσῃ ὑπονοίας, ἢ νὰ κινήσῃ ὑποψίας. Ὅταν ὁλοκληρωθῇ ἡ ἔρευνα, οἱ φύλακες ἀφαιροῦν τὰς σφραγίδας ἀπὸ τὴν θύραν καὶ ὁ Πατριάρχης εἰσέρχεται εἰς τὸ Ἱερὸν Κουβούκλιον μὲ δυὸ δεσμίδας ἐσβησμένα κεριά. Μαζί του εἰσέρχονται εἰς τὸν προθάλαμον ὁ Ἀρμένιος Πατριάρχης καὶ ὁ Δραγομάνος, οἵτινες παραμένουν εἰς τὸν προθάλαμον. Εἰς ὅλον τὸν Ναὸν ἐπικρατεῖ συγκίνησις καὶ ἀγωνία.


Ὁ Πατριάρχης γονατιστὸς ἔμπροσθεν τοῦ Ἁγίου Τάφου τοῦ Χριστοῦ προσεύχεται πρὸς τὸν Σταυρωθέντα, κρατῶν δυὸ σβηστὰς λαμπάδας καὶ μὲ ταπείνωσιν καὶ εὐλάβειαν ἀναπέμπων τὴν ἀκόλουθην εὐχήν: ...
(ακολουθεί η ευχή ) ...
Μετὰ τὸ πέρας τῆς εὐχῆς τοποθετεῖ τὸ βαμβάκιον εἰς τὸν Πανάγιον Τάφον καὶ μὲ θαυμαστὸν τρόπον ἀνάβει. Μὲ αὐτὸ ἀνάβει τὰ κεριὰ καὶ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ Ἱερὸν Κουβούκλιον. Τὸ σπουδαῖον εἶναι ὅτι τὸ ἅγιον φῶς διὰ ὀλίγα λεπτὰ δὲν ἔχει πυράδα. Δηλαδὴ ἐὰν εἷς ἀκουμπήσῃ τὸ ἅγιον φῶς εἰς τὰ χέρια του δὲν θὰ καῇ. Πραγματικῶς εἶναι ἓν ἐκ τῶν μεγαλυτέρων Θαυμάτων τῆς χριστιανοσύνης, τὸ ὁποῖον ἐπαναλαμβάνεται κάθε χρόνον τὸ Μέγα Σάββατον.


Εδώ και πολλούς αιώνες έχει πολεμηθεί το μέγα αυτό θαύμα από διάφορους εντός και εκτός εκκλησίας. Στα "κλασικά" πλέον επιχειρήματα που χρησιμοποιούν οι αρνητές του θαύματος είναι τα εξής:

[1] Έργο του Αδαμάντιου Κοραή του 1830 όπου επιχειρηματολογεί κατά του θαύματος με βαρύτατους χαρακτηρισμούς (από αυτό το βιβλίο αντλούνται και τα περισσότερα επιχειρήματα των αρνητών). Θα αναφερθούμε άλλη φορά εκτενώς.


[2] Μια συνέντευξη ενός ιεροδιακόνου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με όνομα Χαράλαμπος Κατενίδης (ο οποίος λέγει ότι το 1956 ήταν αρχιδιάκονος του οικουμενικού θρόνου)  ο οποίος μίλησε στον Στυλιανό Χαραλαμπάκη   (αναφέρεται ως εκκλησιαστικός συγγραφέας ο οποίος με μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο είδαμε ότι ήταν ιερέας και "αποσχηματίστηκε εκούσια") στις 7 Σεπτεμβρίου του 1965 και του ανέφερε ότι ο Πατριάρχης ανάβει το φως στα κεριά από την "άσβηστη" όπως λέει κανδήλα εντός του κουβουκλίου. Η συνέντευξη ηχογραφήθηκε εις γνώσην του ιεροδιακόνου και πραγματοποιήθηκε στην οικία όπως λέει του κ. Χαραλαμπάκη.   Ο κ. Χαραλαμπάκης ήταν πρώην Ιερέας και μάλιστα όπως ο ίδιος λέει "Στο Μοναστήρι όμως κατάλαβα ότι κάθε άλλο παρά υπηρετούσα τον Θεό ή ότι θα έσωζα την ψυχή μου. Εν πάση περιπτώσει με έκριναν κατάλληλο για τον βαθμό της ιερωσύνης και έτσι στις 13 Ιουνίου 1943 φόρεσα το ιερατικό ράσο, και παρέμεινα ως κληρικός του Ορθοδόξου Δόγματος επί 12 ακριβώς χρόνια" Άρα το 1965 που πήρε τη συνέντευξη ήταν πρακτικά εκτός της ορθόδοξης εκκλησίας. 
Όπως αναφέρει η οργάνωση σπορέας (προτεσταντικού στυλ) : "ΑΥΤΟΚΑΘΑΙΡΕΘΗΚΕ" μόνος του επειδή γνώρισε τον Κύριο Ιησού Χριστό σαν σωτήρα του. Αποσχηματίστηκε, αφήνοντας το ράσσο, στις 14 Φεβρουαρίου του 1955, στην Αγία Τριάδα Αμπελοκήπων. Ιδιώτης πλέον, του έγινε μια πρώτη γνωριμία (προξενιό) με μια κοπέλα στις 28 Απριλίου του 1955. Τρεις μήνες αργότερα, στις 28 Αυγούστου του 1955, ο Στυλιανός Χαραλαμπάκης παντρεύεται την εκλεκτή Στέλλα, στην "Εκκλησία του Θεού" με ποιμένα τον Νικόλαο Ζαζάνη, όπου και ζούνε μέχρι και σήμερα.
Δηλαδή ένας ορθόδοξος ιεροδιάκονος του Πατριαρχείου πήγε στην Αθήνα στο σπίτι ενός αιρετικού για να του πάρει συνέντευξη!! Πήρε ευλογία από τον πνευματικό του να πάει σε σπίτι αιρετικού; Πήρε ευλογία από τον Πατριάρχη;  Κάτι δεν στέκει με όλη αυτή τη συνέντευξη... Και όταν κλείνει τη συνέντευξη ο κ. Χαραλαμπάκης λέει " τη συνέντευξη μας τη έδωσε ο κύριος Χαράλαμπος Κατενίδης κληρικός του πατριαρχείου" δηλαδή ούτε καν τον αναφέρει οπως αναφέρονται οι ιερείς ως "πάτερ" αλλά τον λέει "κύριον"!! Πιο στημένη συνέντευξη από αυτή δεν υπάρχει, και δυστυχώς αναπαράγεται από διάφορα site...

[3] Ένα άρθρο του π. Γεωργίου Τσέτση (πρωτοπρεσβυτέρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου) στην εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ" το 2006. (αυτό το άρθρο χρησιμοποιείται κατά κόρον). Το άρθρο αυτό αναφέρεται μόνο στο αν ο Πατριάρχης λαμβάνει το φως "ανωθεν" ή το λαμβάνει από την "ακοίμητον κανδήλαν". Δεν αναφέρει καθόλου για την εμφάνιση του Αγίου Φωτός μέσα στο ναό της Αναστάσεως ή εμφανίσεις του σε πιστούς. Ο λόγος που γράφηκε το άρθρο ήταν για το θέμα της μεταφοράς του Αγίου φωτός και όχι αυτό καθαυτό το γεγονός. Αναφέρει και το [5] ως πηγή.


[4] Ρεπορτάζ της Μαρίας Καρχιλάκη και Μαρίας Παπουτσάκη (Θεός σχωρέστην, πέθανε 11/02/2016)  για την εκπομπή "Γκρίζες Ζώνες" του γνωστού μέχρι πρόσφατα καναλιού MEGA CHANNEL το 2001.
διευθυντής φωτογραφίας Μανούσος Γιάννης, μοντάζ Κυρηναίος Παπαδημάτος. Ολόκληρο το ρεπορτάζ είναι διάρκειας 16 λεπτών. Πιο συγκεκριμένα αυτό που χρησιμοποιείται ως επιχείρημα είναι κάποιο μικρό  τμήμα του ρεπορτάζ που ομιλεί ο μητροπολίτης Πέτρας Κορνήλιος.  Επίσης η κ. Καρχιλάκη  είναι αυτή που ομιλεί σε όλη τη διάρκεια του ρεπορτάζ. Ενδιαφέρον είναι ότι στο 2.55 λεπτό ο σεβ. επίσκοπος Κωνσταντίνης Αρίσταρχος ανοίγει το χειρόγραφο 43 της συλλογής του Τιμίου Σταυρού (Cod. XLIII S. Crucis) του έτους 1122 μ. Χ. (12ου αιώνος) το οποίο όπως λέγει περιέχει την τάξη της ακολουθίας τους Αγίου Φωτός και διαβάζει ένα μικρό απόσπασμα (σελ.  179 του ψηφιοποιημένου βιβλίου από την ΑΝΕΜΗ βλπ. παρακάτω)  Το κείμενο έχει εκδόσει το 1894 ο Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς στο :
Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, 'Ανάλεκτα Ίεροσολυμιτικής Σταχυολογίας, τόμος 2, εν Πετρουπόλει 1894 (ανατύπωση: Βρυξέλλες, Culture et Civilisation, 1963),  και είναι διαθέσιμο από τη ψηφιακή βιβλιοθήκη ΑΝΕΜΗ του Πανεπιστημίου Κρήτης  το οποίο έχει κάνει την ψηφιοποίηση  σε μορφή pdf. 

 

[5] Το βιβλίο του συγγραφέα, βυζαντινολόγου-αρχαιολόγου Κ.Δ. Καλοκύρη, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τακτικού μέλους της Ακαδημίας Επιστημών Κατάνης και "Άρχοντος Μαΐστωρος" (οφφικιάλιου) του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τίτλο "Tο αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ναού της αναστάσεως Ιεροσολύμων και το θέμα του αγίου φωτός"  (University Studio Press, 1999). Πιο συγκεκριμένα στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ο καθηγητής ασχολείται με την ιστορική και θεολογική διερεύνηση του θαύματος του Αγίου Φωτός. (Για ένα ενδιαφέρον σχολιασμό του απόψεων του καθηγητή κ.Καλοκύρη δείτε ΕΔΩ).


Υπάρχουν και άλλες μικρότερες αναφορές των αρνητών του θαύματος σε διάφορα άλλα συγγράμματα όπως του δημοσιογράφου και ιστορικού ερευνητή Κ. Σιμόπουλου (πέθανε το 2001 Θεός σχωρέστον) με τίτλο "Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα 333 μ.Χ. -1821 μ.Χ., δημόσιος και ιδιωτικός βίος, λαϊκός πολιτισμός, εκκλησία και οικονομική ζωή από τα χρονικά των περιηγητών" όπου αναφέρεται με πολύ άσχημα και ειρωνικά λόγια για την τελετή του Αγίου φωτός καθώς και για τους αγιοταφίτες που όπως λέει στο βιβλίο "είχαν γίνει μάστιγα του Ελληνισμού" και ότι "καλλιεργούσαν πνευματική τύφλωση και εκβαρβάρωση των θρησκόληπτων και απλοϊκών χατζήδων" (!!) (σελ. 549).  Δε θα αναφερθούμε περισσότερο εδώ. (To βιβλίο αυτό χρησιμοποιείται κυρίως από διάφορες ιστοσελίδες του αναρχικού χώρου ενώ για τον μακαρίτη κ. Σιμόπουλο έχει εκφραστεί  εγκωμιαστικά και πασίγνωστη ιστοσελίδα του χώρου)

Σε γενικές γραμμές, σχεδόν όλα τα επιχειρήματα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που ανάβει τα 33 κεριά ο εκάστοτε Πατριάρχης, δηλαδή ότι δεν είναι με "άκτιστο"  τρόπο αλλά μέσω της φλόγας του "ακοίμητου" κανδηλίου. Ας το δεχθούμε (αν και υπάρχει σοβαρή διάσταση απόψεων). Υπάρχουν όχι ένας και δύο αλλά χιλιάδες μάρτυρες προσκυνητές που έχουν δει το άναμμα των κεριών και του κανδηλίων μέσα στο ναό χωρίς να υπάρχει ανθρώπινη επέμβαση και ανεξάρτητα από την έξοδο του Πατριάρχη από το ιερό κουβούκλιο. Το Άγιον Φως δεν εμφανίζεται μόνο μέσα στο ιερό κουβούκλιο αλλά και εκτός και πολλές φορές πριν βγει ο Πατριάρχης.
Ουδείς των σύγχρονων Αγίων Πατέρων (Άγιος Πορφύριος, Παϊσιος, Ιάκωβος) δεν μίλησε θεωρώντας το Άγιον φως "απάτη" αλλά και κανείς εκ των Αγίων της εκκλησίας μας. Ουδέποτε έχει αναφερθεί κάποια μαρτυρία ή γραπτό ή λόγος Αγίου που να έχει κάτι μεμπτό για το Άγιον Φως ενώ έχουμε και μαρτυρίες Αγίων (π.χ. του Αγίου Θεοδώρου Εδέσσης βλπ. στο τέλος) που αναφέρονται στο θαύμα του Αγίου Φωτός. Χιλιάδες ήταν τα πνευματικοπαίδια όλων αυτών των οσίων πατέρων και πολλοί εξ αυτών πήγαιναν στα Ιεροσόλυμα για προσκύνημα, πως γίνεται αν είναι "απάτη" να μην έχει αναφερθεί κάποιος Άγιος προειδοποιώντας τους πιστούς; 

O παναγ. Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος σε συνέντευξη του στην Ρωσίδα δημοσιογράφο  Екатерина Рожаева (Κατερίνα Ροζάγιεβα) στο περιοδικό "Russian Reporter" και η οποία αναδημοσιεύτηκε στο μεγαλύτερο ιστότοπο εκκλησιαστικών ειδήσεων της Ρωσίας pravoslavie.ru, με ημερομηνία 26/04/2008 μεταξύ άλλων είπε ότι πολλοί προσπάθησαν μέσα στους αιώνες  να αποκυρήξουν τον "μύθο" (σε εισαγωγικά) αλλά δεν τα κατάφεραν.
Ακολουθεί ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη στα Ρωσικά (αν δεν έχετε κάποιο γνώστη της Ρωσικής μπορείτε να χρησιμοποιήσετε με ικανοποιητικά αποτελέσματα και κάποια μηχανή μετάφρασης)

Δημοσιογράφος : Многие сомневаются и не верят в чудо. Возможен ли подлог?
Πατριάρχης : Всем воздастся по вере! Что же касается сомнений, то они могут вызвать лишь улыбку.
Δημοσιογράφος : Почему, разве это исключено?
Πατριάρχης : Желающих развенчать «миф» было множество. Но за сотни лет это еще никому не удалось. Земля, на которой находится храм, принадлежит турецкой семье, ключарь храма – мусульманин. Крестный ход на Пасху вокруг часовни над Гробом Господним проходит в сопровождении кавасов – турок. С патриарха и представителя Армянской Церкви снимают священническое облачение и осматривают. А часовню тщательно обыскивают израильские полицейские и мусульмане – нет ли где источника огня? Кроме того, представитель армян следит за всеми действиями и всегда готов вмешаться.
Δημοσιογράφος : Вы один из немногих реальных свидетелей величайшего чуда. С чем это можно сравнить?
Πατριάρχης : Этот опыт аналогичен тому, что происходит, когда человек получает причастие. И при принятии святых Христовых таин, и во время схождения Благодатного огня Господь входит в тебя.
Δημοσιογράφος : Что лично Вы испытывали в тот момент?
Πατριάρχης : Есть такие переживания, которые невозможно передать словами.

Ο μακαριστός μοναχός π. Μητροφάνης, φύλακας του Παναγίου Τάφου για 58 χρόνια (πέθανε το 1997) περιγράφει πως έζησε την αφή του Αγίου Φωτός το Μέγα Σάββατο του 1926 (επί πατριαρχείας του Διαμιανού Α´).  Τη συνέντευξη την έδωσε το 1993 στον δημοσιογράφο κ. Αντώνη Λεώνη. Τμήμα της συνέντευξης παρουσιάστηκε σε εκπομπή του γνωστού πριν μερικά χρόνια τηλεοπτικού καναλιού ALTER. 
Υπάρχει και άλλη ομιλία του π. Μητροφάνη με τον π. Σάββα Αχιλλέως, όταν ο π. Μητροφάνης ήταν ήδη σε μεγάλη ηλικία.
Αναφορά στις περιγραφές του π. Μητροφάνη κάνει και ο μακαριστός Ιερομόναχος π. Σάββας Αχιλλέως στο βιβλίο του "Είδα το Άγιο Φως". 
"Πάνω στο Πανάγιο μνήμα του Χριστού, ήταν η Ιερή των ευχών φυλλάδα. Μέσα της ένα χονδρό, σβησμένο κερί. Και δίπλα, σβηστή και έτοιμη, η Αγία Κανδήλα περίμενε" 
"Το γαλάζιο αυτό Φώς, το έβλεπα να στριφογυρίζει σαν ένας δυνατός ανεμοστρόβιλος πού με ορμή ξεριζώνει πανύψηλα δέντρα και τα αρπάζει πηγαίνοντάς τα, μίλια μακρυά. Πόση ανησυχία είχε, εκείνο το παράξενο Φώς!
Μέσα από το Φώς αυτό, έβλεπα καθαρά τον Πατριάρχη και χοντρές σταλαγματιές ιδρώτα να κυλούν στο πρόσωπό του. Όπως ήταν γονατιστός, έφερε το χέρι του στο κενό πού δημιουργούσε το «κερί» στο βιβλίο.
Πάνω στο μάρμαρο του Μνήματος ακούμπησε τις 4 δεσμίδες των 33 λευκών κεριών, όσα τά χρόνια του Χριστού, και φωτιζόμενος από το μυστηριώδες εκείνο Φώς άρχισε να διαβάζει τις ευχές."

"Τότε, το κάπως ήρεμο εκείνο γαλάζιο Φώς άρχισε να κινείται ανήσυχα. Ήταν ένα αφάνταστο και απερίγραπτο στριφογύρισμα, δυνατότερο από το πρώτο. Και αμέσως μετά, άρχισε να μεταβάλλεται σε ένα λαμπερό ολόλευκο Φώς, όπως περιγράφεται από τον Ευαγγελιστή, στην τού Χριστού Μεταμόρφωση!
Το Φώς αυτό, μεταμορφώθηκε σε λίγο σε έναν ολοφώτεινο δίσκο Ήλιου, σταματημένο πάνω από τον Πατριάρχη. Τον είδα να υψώνει κατόπιν τις δεσμίδες των κεριών στον αέρα, περιμένοντας «κάτι». Ήταν η βοήθεια του Θεού πού περίμενε!
Και όπως σιγά-σιγά ύψωνε παρακλητικά στον ουρανό τά χέρια του, λίγο πρίν φθάσουν στο ύψος της κεφαλής του, εν ριπή οφθαλμού, σαν να άγγιξαν τά κεριά σε αναμμένο καμίνι, πήραν φωτιά, μαζί και η Αγία Κανδήλα!"

Θα αναφέρουμε τώρα εδώ μια μαρτυρία προσκυνητού που έζησε το θαυμαστό γεγονός μέσα στον ναό της Αναστάσεως το 1803 και επιβεβαιώνει αυτό ακριβώς που λέει και το Πατριαρχείο.

Μαρτυρία του Ιερομονάχου και ιατρού Διονυσίου Πύρρου του Θετταλού (1774-1853) από το βιβλίο του "Γεωγραφία Μεθοδική και καταγραφή  Απάσης της Οικουμένης εκ παλαιών τε και νεωτερων σοφων συγγραφέων ΣΥΝΕΡΑΝΙΣΘΕΙΣΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΕΘΕΙΣΑ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΔΑΣΚΑΛΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΠΥΡΡΟΥ ΤΟΥ ΘΕΤΤΑΛΟΥ" ΕΝ ΝΑΥΠΛΙΩ 1834 (Το βιβλίο μπορείτε να το κατεβάσετε δωρεάν στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της google ΕΔΩ)
Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε στη Βενετία το 1818. Αυτή είναι η δεύτερη έκδοση του 1834.
Ο μακαριστός π. Διονύσιος είδε αυτό που βλέπουν χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο, το αυτόματο και χωρίς ανθρώπινη επέμβαση άναμμα των κανδηλιών καθώς και τις ιδιότητες που έχει το Άγιο Φως όταν πρωτοβγαίνει.

Είδε αυτό το φως που αναφέρει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (680-749 μ.Χ.) στο Δοξαστικό α΄ Καθίσματος Όρθρου του Πλ. δ' ήχου της Μεγάλης Οκτωήχου ή Παρακλητικής:

Κλείνοντας θα αναφέρουμε μια άλλη σπουδαία και παλαιά μαρτυρία, του Αγίου Θεοδώρου Εδέσσης (+848 μ.Χ.) (σημέρινή Urfa της Νοτιοανατολικής Τουρκίας , Ancient Greek: Ἔδεσσα; Arabic: الرها‎; Turkish: Şanlıurfa; Kurdish: Rihaο) οποίος εορτάζει στις 19 Ιουλίου. Στα μηναία διαβάζουμε "Μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου, τοῦ κατὰ τὴν Λαύραν τοῦ ἁγίου Σάββα ἀσκήσαντος, καὶ ἔπειτα ἀρχιεπισκόπου Ἐδέσσης γεγονότος". Tον βίο του Αγίου συνέγραψε ο Eπίσκοπος Eμέσσης (σημερινή πόλη Homs της Συρίας, στα Αραβικάحمص ) Bασίλειος ενώ σώζεται και βίος του στα Ελληνικά ο οποίος βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων.
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ : Μετά τα φρικτά που συνέβησαν με τις πολεμικές επιχειρήσεις στη Συρία η μητρόπολη Εμμέσης και ο μητροπολιτικός Ναός Των Αγίων Σαράντα ξαναλειτουργούν και μάλιστα τα εγκαίνια έγιναν πέρυσι το Μάϊο από τον Πατριάρχη Αντιοχείας.  (click για να δείτε φωτογραφίες)

 Στα τέλη του 8ου αιώνα λοιπόν ο Άγιος επίσκοπος Εδέσσης Θεόδωρος παρακολούθησε τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας στο  ναό της Ιερουσαλήμ και, όπως μας πληροφορεί ο βιογράφος του  μετά την εκλογή του ως επίσκοπος λειτούργησε με τους πατριάρχες τη Μ. Πέμπτη , Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατον και "μετά δε την ούρανίω φωτϊ δαδουχίαν των κανδηλών της αγίας αναστάσεως" συμμετείχε στην  λειτουργία μαζί με τον πατριαρχικό κλήρo. Αναφέρει ακριβώς το ίδιο γεγονός δηλαδή το θαυματουργικό άναμμα των κανδηλίων του ναού της Αναστάσεως!


To κείμενο με το βίο του Αγίου Θεοδώρου μπορείτε να το βρείτε στο άρθρο με τίτλο "Ο Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης Επίσκοπος Ο Σαβαΐτης και ο συγγενής αυτού Μιχαήλ /Ιωάννης Φωκυλίδης" εντός του εκκλησιαστικού περιοδικού συυγγράμματος ΝΕΑ ΣΙΩΝ, Τόμος ΙΑ', [Τεύχος Γ'-Δ'], ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ 1911 (έχει ψηφιοποιηθεί από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (psifiothiki AUTH) και είναι διαθέσιμο σε μορφή pdf ΕΔΩ) .

 To συγκεκριμένο απόσπασμα που αναφέρει το θαύμα του Αγίου Φωτός είναι το εξής:

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!